Hoogsensitief en hoogbegaafd zijn, is een unieke combinatie. Vooral voor iemand aan de top. Geef je leiding vanuit je talenten en kracht, dan kan je echt van betekenis zijn. In dat geval haal je veel voldoening uit je werk en behalen jullie samen geweldige resultaten.
Helaas is dit niet altijd vanzelfsprekend. Je medewerkers zitten vaak anders in elkaar, enkele uitzonderingen daar gelaten, waardoor het gat tussen jullie groot kan zijn. Dit kan ervoor zorgen dat je werk jou onnodig veel energie kost en weinig voldoening geeft. Gelukkig bieden jouw hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit volop kansen om (meer) in verbinding te komen met je team. Ben jij klaar om het gat te overbruggen, zodat je wél energie krijgt van je werk en zingeving ervaart?
Hoogsensitief, hoogbegaafd en leider: het gat dat je niet wil maar er wel is
Als hoogsensitieve en hoogbegaafde leider zit je op een andere golflengte, dat is een feit. Het betekent overigens niet dat jij jezelf boven je team plaatst.
Als hoogbegaafde HSP ben jij juist het type leider dat zich altijd betrokken voelt op de werkvloer. Je ziet je medewerkers volledig als gelijken: iedereen is even belangrijk, iedereen doet ertoe. Maar wanneer dit niet tot uiting komt en je niet vanuit je talenten kunt leiden, inspireren en de mensen om je heen versterkt, dan haal je geen voldoening uit je werk. Je werk kost je dan meer energie dan het je oplevert. Dat is voor jou niet prettig en ook niet voor je medewerkers. Laat staan voor de bedrijfsresultaten.
Je bewust zijn van jouw unieke temperament is de eerste stap
Precies hierom is het voor jou zo belangrijk om het gat te overbruggen tussen jou en je medewerkers. Want dat gat, dat is er wel. Niet omdat jij je boven het team stelt, maar doordat je hoogsensitief en hoogbegaafd bent. Dit temperament, met name de combinatie, zorgt ervoor dat je anders denkt en voelt. Je daar bewust van zijn is de eerste stap in het overbruggen van het gat tussen jou en je medewerkers.
Hierom ervaar je een gat als hoogsensitieve en hoogbegaafde leider
De hersenen van hoogsensitieve en hoogbegaafde mensen – jou – werken anders dan die van de meeste mensen. Jij ervaart en verwerkt prikkels op een intense manier, en bezit kenmerken van hoogsensitiviteit die je leiderschapsstijl beïnvloeden. Daarbij ben je niet alleen een HSP. Naast hoogsensitief ben je ook hoogbegaafd: een snelle en slimme denker die ervan houdt om zich in complexe zaken vast te bijten.
Je kunt je waarschijnlijk niet vinden in een van de traditionele leiderschapsstijlen
De combinatie van hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid vormt jouw temperament. Dit is bepalend voor de manier waarop je leidinggeeft. Je kunt je waarschijnlijk niet vinden in een van de traditionele leiderschapsstijlen, maar hebt een unieke eigen vorm van leiden. Voor je medewerkers is dit niet altijd makkelijk. Je leidt het team op een andere manier dan mensen gewend zijn of verwachten, en dat is wennen.
Hoogbegaafde HSP’s hebben onbedoeld de neiging om ervan uit te gaan dat anderen net zo denken en voelen als zij. Dit veroorzaakt een gat. Niet iedereen kan zo snel verbanden leggen, schakelen, details waarnemen, risico’s inschatten en intuïtief dingen aanvoelen zoals jij doet. Dat hoeft natuurlijk ook niet. Juist door onze verschillen kunnen wij mensen elkaar versterken. Maar je moet je hier wel bewust van zijn, inspelen op de verschillen, en je hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid benutten in je leiderschapsstijl. Alleen op die manier kun je het gat tussen jou en je medewerkers overbruggen en betekenisvol werk leveren. Door in de frustratie van het verschil te blijven ‘hangen’ lukt dat niet. Ook al kost terugschakelen regelmatig veel energie.
HSP en hoogbegaafde leider: jij overbrugt het gat
Als leider die hoogsensitief en hoogbegaafd is, ben jij de aangewezen persoon om het gat te dichten tussen jou en je medewerkers. Het kan niet anders dan dat jij grote waarde hecht aan zelfontwikkeling. Dit komt goed van pas. Het overbruggen van het gat begint namelijk bij jezelf. Bij persoonlijk leiderschap. Ik deel met je hoe je jouw persoonlijk leiderschap als HSP en hoogbegaafde leider kunt versterken:
1. Ken jezelf als hoogsensitieve en hoogbegaafde leider
Voor een hoogsensitieve en hoogbegaafde leider is het – net zoals voor elke leider – belangrijk om te werken aan persoonlijk leiderschap. Voor iemand met jouw temperament begint dat met écht weten wat hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid is en wat dit voor jou persoonlijk betekent. Hoe werkt jouw hoogsensitieve brein? Wat maakt jou anders dan anderen vanuit jouw hoogbegaafdheid en hoe werken deze twee neurodiversiteiten op elkaar in? Denk daar eens over na en kijk hoe je dit juist in je voordeel kan benutten. Je bewust zijn van het verschil is een eerste grote stap. Waarschijnlijk heb je al het een en ander gelezen over deze onderwerpen, maak de koppeling maar eens naar jouw leiderschap ;-). Wat is de invloed van jouw anders werkende brein in relatie tot anderen?
2. HSPB-profiel van de leider die hoogsensitief en hoogbegaafd is
Hoe ben jij hoogsensitief en hoogbegaafd, en wat is daarvan de invloed op jouw leiderschap? Ben je introvert of extravert, een sensatiezoeker of juist een rustzoeker? Samen met nog enkele andere onderdelen vormt dit samen jouw HSPB-profiel. Je HSPB-profiel geeft inzicht in de manier van leidinggeven die het beste bij jou past en hoe je kunt zorgen dat de samenwerking met je team verbetert. Want de ene hoogbegaafde HSP-leider is de andere niet. Er is niet één standaardmethode om het gat tussen jou en je medewerkers te overbruggen. Maar het kennen en begrijpen van welk type hoogsensitief en hoogbegaafd persoon je bent, is een belangrijke tweede stap.
Ter inspiratie: ik ben zelf introvert, dat betekent dat ik veel alleentijd nodig heb om op te laden. Ik houd hier rekening mee in mijn werkplanning, zodat ik opgeladen kan verschijnen voor de mensen in mijn omgeving. Dit weten is nog maar het topje van de ijsberg, maar wel heel belangrijk!
3. Kerntalenten ontdekken als HSP en hoogbegaafde leider
Nu je weet wat je HSPB-profiel is, moet je nagaan wat je kerntalenten zijn. Kerntalenten gaan over je aard (wie je bent), potentieel (wat je zou kunnen) en intrinsieke motivatie (wat je echt graag wil). Dit in tegenstelling tot ‘gewone’ talenten die alleen over je potentieel gaan. Vanuit mijn eigen ervaring als hoogsensitieve en hoogbegaafde leider weet ik dat een Kerntalentenanalyse van meerwaarde is om heel precies te kunnen duiden waar jij in je leiderschap volledig tot je recht komt en op dus op het scherpst van de snede kunt leven en leiden.
Ter inspiratie: ik ben een leider, initiator en een kartrekker, maar sta niet graag in het middelpunt van de belangstelling. Dit maakt dat ik in mijn leiderschap die vormen van leiderschap anders inricht. Zo sta ik bewust niet op podia en geef ik geen live trainingen. Dit wetende en ernaar handelen, maakt dat ik volop in m’n energie blijf en er voor 100% voor m’n mensen kan zijn.
Kerntalentenanalyse voor een hoogsensitieve en hoogbegaafde leider
Met een kerntalentenanalyse ga je terug naar de kern van jou in je kindertijd. Hieruit komt je kerntalentenprofiel naar voren. Je kerntalentenprofiel geeft inzicht in jouw kracht en motivatie. Daarnaast laat het zien welke dingen je eigenlijk zou moeten vermijden en wat zaken zijn die je beter uit handen geeft. Deze inzichten zijn voor iedereen erg nuttig, maar voor een hoogbegaafde HSP nog iets meer. Jij loopt namelijk nog sneller leeg op werkzaamheden die je geen vervulling geven. Als jij geen energie hebt, hoe kun je er dan voor je medewerkers zijn?
Kerntalenten inzetten: jij overbrugt het gat tussen jou en je team
Leidinggeven als hoogbegaafde HSP zonder je kerntalenten (volledig) tot hun recht te laten komen, kost gigantisch veel energie en vergroot het gat tussen jou en je team. Aan de andere kant kun je je kerntalenten bewust inzetten om het gat te overbruggen. Je weet wie je bent, wat je kan, wat je zou willen, welke taken op de werkvloer je beter uit handen kunt geven en hoe je dat het beste kunt doen. Handel je hiernaar, dan werk je toe naar alignment: leven in lijn met wie je bent en doen wat echt bij je past. Je zult merken dat dit je geen energie kost, maar juist heel veel energie oplevert op de werkvloer.
4. Energiemanagement
Hoe graag je het ook wil: je kunt als leider niet alles zelf doen. En het is ook helemaal niet goed om dat te doen. Niet elke taak sluit aan op wie jij bent. Wanneer je je hier (te veel) mee bezighoudt, kost dit onnodig veel energie. Energie die je nodig hebt om het gat te overbruggen en zou moeten steken in zaken die wel bij je passen.
Voor jou als hoogbegaafde HSP is energiemanagement nog belangrijker dan voor andere mensen. Je bent snel onder- of overprikkeld en dit brengt risico’s met zich mee. Ga je te lang door, dan vertoon je symptomen van een bore-out of burn-out en beland je hier mogelijk in. Dat wil je niet. Je moet dus op zoek gaan naar de juiste balans: doen wat bij je persoonlijke profiel past en de dingen loslaten die niet bij je passen.
Practise what you preach!
5. Voelen in je voordeel
Een vijfde stap van persoonlijk leiderschap als HSP & HB – leider is voelen in je voordeel. Dat houd in dat je weet om te gaan met jouw emoties. Wanneer je wordt getriggerd is het belangrijk dat je goed kan onderscheiden wat de trigger voor je betekent. Het kan een oud trauma zijn, het niet kunnen benutten van jouw sterke kerntalenten, het aanvoelen van de groepssfeer en die op jezelf betrekken of je voelt iets aan van iemand en betrekt dit op jezelf. Het is heel belangrijk om jezelf los te kunnen koppelen van de triggers om zo gedegen en verantwoordelijke keuzes te maken.
Hoe ga je om met je eigen emoties?
Vaak heerst ten onrechte het idee dat een leider vooral ‘hard’ moet zijn. Er is weinig ruimte voor gevoel, behalve voor boosheid. Terwijl jouw gevoel en gevoeligheid juist zorgen voor je uniciteit als hoogbegaafde HSP: je voelt vaak moeiteloos aan wat er in anderen omgaat en je staat altijd open voor het gevoel van je medewerkers. Maar in hoeverre toon jij jouw gevoel? Ben je daarin een voorbeeld, zodat je medewerkers ook open kunnen zijn? Hier draait het ook om wanneer je gaat voelen in je voordeel. Kom uit je hoofd en leer woorden geven aan hoe je je wil voelen. Want je medewerkers zijn niet zo sensitief als jij bent. Zolang je je niet uitspreekt naar hen, weten zij niet wat je nodig hebt en andersom.
6. Doe je werk dat écht bij je past?
Je kan geen sterke leider zijn als je werk doet dat niet bij je past. Zo, dat is gezegd. Wanneer je gefrustreerd bent over het gat tussen jou en je medewerkers is het ook goed om jezelf af te vragen, past dit werk bij mij? Ben jij een geboren leider of ben je in de functie gerold. Het kan namelijk zo zijn dat je veel talenten hebt, maar dat inleven, aanvoelen, meeleven, werken in een vast verband en continu gedoe in je team oplossen z’n tol eisen. Het kan zijn dat dit niet bij je past, maar dat je de baan wel hebt gekregen omdat je snel bent, aanwezig, ‘in the picture’ en gedreven.
Op een functie terecht komen waar je geschikt voor lijkt maar wat je eigenlijk te veel energie kost, noemen we het Peter Principle. Dit houd in dat je in de hiërarchie gestegen bent tot het niveau van onbekwaamheid.
Hoe overbrug je het gat met je medewerkers in de praktijk?
Tot nu toe ging het met name over jou. Dit is en blijft ook het grootste onderdeel van leiderschap, is mijn mening. Nu deel ik graag wat concrete praktische tips om het gat te overbruggen met je medewerkers in de praktijk.
Heldere doelen
Jouw hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid zorgen ervoor dat je een helikopterview hebt. Je overziet alles en legt hierdoor verbanden die anderen (nog) niet zien. Ook heb je een heldere visie en kun je snel schakelen. De doelen zijn voor jou altijd duidelijk en je weet hoe je ze bereikt. Het is belangrijk dat je zorgt dat dit voor je team ook het geval is. Zelfs als je ervan uitgaat dat bepaalde doelen en manieren van handelen vanzelfsprekend zijn. Betrek ze hier ook bij. Ga niet de doelen voor je medewerkers bepalen.
Sta stil bij het feit dat je hersenen anders werken dan die van de meeste mensen. Je vergeet dit namelijk al snel. De manier waarop je werkt, is voor jou zo normaal. Maar wat voor jou volkomen logisch is, is voor anderen niet het geval. Dit veroorzaakt een welbekend gat: je medewerkers begrijpen je niet en kunnen je niet bijbenen.
Heel praktisch: gebruik een whiteboard, een flipover of een presentatie om jouw denkstappen te delen en samen vanuit de visie voor de organisatie, helder doelen vorm te geven en de stappen om daar te komen. Teken hoe je denkt en stel vragen. Kom samen tot heldere doelen.
Helder communiceren
Communicatief heb je ook een brug te bouwen. Jij denkt vanuit een groter geheel, verder terug en verder vooruit. Je combineert vaak ook zaken met elkaar, waar anderen de link niet zien of niet leggen. Maak communicatie afspraken met je medewerkers. Vraag hen hoe ze geïnformeerd willen worden en wat ze nodig hebben om iets te begrijpen. Ga dus het gesprek met ze aan hierover. Dat is één op één aan te raden en ook in groepsverband. In groepsverband maak je dus afspraken over de doelen en ook samenwerkings- en communicatieafspraken.
Intuïtief leiden
Jij bent een Gifted Leader, dat betekent dat je meer voelt, hoort en ziet, dan anderen. En niet alleen praktisch. Je hebt ook een sterke intuïtie. Dat betekent dat jouw intuïtieve kanalen scherp staan afgesteld en dat je dingen binnen krijgt, waarvan je niet wist dat je ze wist. Maak hier gebruik van. Wat voel, hoor, zie, proef, ruik en weet je? En wat heb je te benoemen om de brug tussen jou en je medewerkers te bouwen?
Interveniëren in het nu
Aanvullend op bovenstaande. Intervenieer in het nu. Zeg wat gezegd dient te worden op procesniveau. Observeer en geef terug. “Ik bemerk dat je de ander aan het helpen bent en vergeet wat je zelf wil, klopt dat.” Benoem wat je signaleert om de onderstroom boven te halen.
Zaadjes planten, daar plukt iedereen de vruchten van
Jij bent vaak al tien stappen vooruit. Grote kans dat je snel de neiging hebt om je team te zeggen wat ze moeten doen. Je wacht niet tot ze zelf iets opmerken; je wijst ze hier gelijk op. In het geval van grote risico’s is dit best handig. Echter, op deze manier creëer je ook een sterke afhankelijkheid en vergroot je het gat met je medewerkers. Gelukkig is er een oplossing: zaadjes planten.
Je zaait bepaalde hints bij mensen, zodat zij zelf gaan bepalen wat er nodig is om een resultaat te behalen. Zo dicht je als het ware het gat met de zaadjes die je plant. Je activeert motivatie en zelfleiderschap bij mensen, zonder dat ze afhankelijk worden. Daarnaast leert je team om de volgende keer zelf beter na te denken.
Het planten van zaadjes gaat er dus om dat je als leider zaken impliciet benoemt bij een medewerker, zodat die persoon zelf gaat nadenken. Je hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid komen hierbij goed van pas. Door dit temperament kun je goed aanvoelen welk potentieel er bij iemand aanwezig is en welke knoppen je moet indrukken om een bepaald resultaat te behalen.
Op je eigen grond blijven
Ben je een hoogsensitieve, hoogbegaafde leider, dan heb je snel de neiging om anderen te pleasen uit angst voor afwijzing. Het is daarom belangrijk om op je eigen grond te blijven. En dan niet volledig op je eigen eilandje, met een gat tussen jou en je medewerkers. Maar door bij jezelf te blijven, te doen wat bij je past en de verbinding op te zoeken door bewust dingen uit handen te geven.
Van gat naar verbinding
Als hoogsensitieve en hoogbegaafde leider lijkt het soms alsof je op een andere golflengte zit. Jouw hersenen werken anders en hierdoor ervaar je een gat tussen jou en je medewerkers. Dit kost ongelofelijk veel energie, terwijl je werk juist energie moeten opleveren.
Gelukkig kun je het gat overbruggen, zodat je wel zingeving ervaart. Het begint allemaal met zelfinzicht. Je moet weten wat je HSPB-profiel is en wat je kerntalenten zijn, zodat je deze effectief kunt inzetten in je leiderschapsrol. Daarbij is het noodzakelijk om je bewust te zijn van het feit dat je op een andere manier denkt, voelt en werkt dan de meeste mensen. Je moet hierop inspelen met heldere doelen die ook daadwerkelijk bekend zijn bij je team. Je hoeft niet alles voor te kauwen, juist niet. Door zaadjes te planten activeer je de motivatie en het zelfleiderschap van je medewerkers. Blijf op je eigen grond, stop met het pleasen van anderen en geef zaken uit handen die niet bij je passen. Op die manier kun je je energie managen en de balans vinden. Je gaat werken vanuit verbinding en komt op dezelfde golflengte als je team. Je medewerkers en jij versterken elkaar en zorgen samen voor het beste resultaat.
Wil jij ook dat jouw werk energie oplevert in plaats van kost? Overbrug dan het gat tussen jou en je medewerkers. In deze blog heb je kunnen lezen hoe. Natuurlijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Elke situatie is uniek en de precieze stappen die je moet gaan zetten, hangen hiervan af. Kun je wel wat hulp gebruiken? Ik reik je graag meer handvatten, zodat je concreet aan de slag kunt gaat.
Jij verdient het om zingeving te ervaren in je werk. Plan daarom een gesprek in. Samen bespreken we jouw persoonlijke situatie en bekijken we wat jij nodig hebt om het gat te overbruggen. De tijd van leeglopen op je werk is voorbij: jij haalt binnenkort (nog meer) voldoening uit je rol als leider.
